meşruti yönetim ne demek?

Meşruti Yönetim

Meşruti yönetim, bir devletin yönetiminde monarşi ile birlikte seçilmiş bir parlamento veya meclisin bulunduğu yönetim biçimidir. Bu sistemde, hükümdarın (kral, padişah, vb.) yetkileri bir anayasa ile sınırlandırılmıştır.

Temel Özellikleri:

• Anayasal Sınırlar: Hükümdarın yetkileri anayasa ile belirlenir ve hükümdar anayasanın dışına çıkamaz.
• Parlamento: Halkın seçtiği temsilcilerden oluşan bir parlamento bulunur. Parlamento, yasama yetkisine sahiptir ve hükümeti denetleyebilir.
• Hukukun Üstünlüğü: Hukukun üstünlüğü ilkesi geçerlidir. Herkes, yasalar önünde eşittir.
• Temel Hak ve Özgürlükler: Vatandaşların temel hak ve özgürlükleri anayasa ile güvence altına alınır.
• Güçler Ayrılığı: Yasama, yürütme ve yargı güçleri birbirinden ayrılmıştır.

Çeşitleri:

• Mutlak Meşrutiyet: Hükümdarın yetkileri daha geniş, parlamentonun yetkileri daha sınırlıdır.
• Meclis Hükümeti Sistemi (Parlamenter Monarşi): Hükümet, parlamentoya karşı sorumludur ve hükümdarın yetkileri semboliktir.

Tarihsel Gelişimi:

Meşruti yönetim, özellikle Aydınlanma Çağı'ndan sonra monarşilere karşı oluşan tepkiler sonucu ortaya çıkmıştır. Amaç, hükümdarın keyfi yönetimini engellemek ve halkın yönetimde söz sahibi olmasını sağlamaktır. İngiltere, meşruti yönetimin ilk örneklerinden biridir. Osmanlı İmparatorluğu'nda ise II. Meşrutiyet ile bu yönetim biçimine geçilmiştir.